Ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ της Χαράς Τζαναβάρα σχετικά με το μέλλον αλλά κυρίως το περλθόν του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή δημοσίευσε χθες 10 Ιουλίου η Εφημερίδα των Συντακτών.

Σϋμφωνα με το άρθρο με τον νόμο 732/1977 αποφασίσθηκε η παραχώρηση 965 στρεμμάτων στον πυρήνα της έκτασης, του Ταμείου Εθνικής Αμυνας άνευ ανταλλάγματος, στους Δήμους Αθηναίων και Ζωγράφου. Παραχώρηση που έγινε μερικώς (435 στρ.) και πάγωσε το 1989 γιατί οι στρατιωτικοί συνέδεσαν την ολοκλήρωσή της με τη συναίνεση της πολιτείας στην οικοπεδοποίηση δασικής έκτασης που κατέχει ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ) στη δεξιά πλευρά της λεωφόρου Κατεχάκη, στα διοικητικά όρια του Δήμου Παπάγου.

Διαβάστε ολόκληρο το ενδιαφέρον άρθρο στη συνέχεια:

Εδώ και σαράντα χρόνια είναι ένα πάρκο στα χαρτιά και το μόνο που προχώρησε ήταν... ο τεμαχισμός του για να καλυφθούν κοινωφελείς αλλά και επιχειρηματικές χρήσεις.

Πρόκειται για έκταση περίπου 4.000 στρεμμάτων που αναπτύσσεται από τις παρυφές του Υμηττού και φτάνει ώς τη λεωφόρο Μεσογείων, η οποία μπορούσε να είναι όαση πρασίνου και δροσιάς για το ανατολικό Λεκανοπέδιο, ειδικά για τις πυκνοδομημένες περιοχές των Αμπελοκήπων και του Ζωγράφου.

Στον πυρήνα της βρίσκονται ένα από τα ελάχιστα τμήματα της φυσικής κοίτης του Ιλισού, αδόμητες εκτάσεις και ιστορικά κτίρια που στην πλειονότητά τους παραμένουν αναξιοποίητα.

Η κυβέρνηση, με πρωτοβουλία που ανέλαβε προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας, φιλοδοξεί να ξεδιπλώσει το κουβάρι, να θεσμοθετήσει επιτέλους το μητροπολιτικό πάρκο Γουδή και να δρομολογήσει τις πρώτες παρεμβάσεις.

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την ολοκλήρωση, από το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, της νομοθετικής ρύθμισης στα τέλη Αυγούστου, με την οποία θα ορίζονται μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την έκταση των 4.000 στρεμμάτων, με πυρήνα τη ζώνη απόλυτης προστασίας των 1.450 στρεμμάτων.

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, καθώς υπάρχουν 53 διαφορετικοί ιδιοκτήτες, όλοι φορείς του Δημοσίου και των όμορων δήμων, από τους οποίους ξεχωρίζουν οι στρατιωτικοί, που έχουν παγώσει την εκχώρηση μέρους της δωρεάς του 1974, πιέζοντας για ανταλλάγματα που αναφέρονται στην οικοπεδοποίηση δασικής έκτασης στου Παπάγου!

Με απόφασή του το ΣτΕ έκρινε ως αντισυνταγματική τη «μονιμοποίηση» των εγκαταστάσεων του μπάντμιντον και ζήτησε την κατεδάφισή τους, που ώς σήμερα, όμως, παραμένουν στη θέση τους Με απόφασή του το ΣτΕ έκρινε ως αντισυνταγματική τη «μονιμοποίηση» των εγκαταστάσεων του μπάντμιντον και ζήτησε την κατεδάφισή τους, που ώς σήμερα, όμως, παραμένουν στη θέση τους |
Υπάρχει η «πονεμένη» ιστορία των ολυμπιακών εγκαταστάσεων του μπάντμιντον, που κατασκευάστηκαν ως προσωρινές αλλά στη συνέχεια μονιμοποιήθηκαν και παραμένουν, παρά την απόφαση του ΣτΕ που ζητά την κατεδάφισή τους και το γεγονός ότι ο μισθωτής έχει πάψει να πληρώνει ενοίκιο σχεδόν μία δεκαετία.

Την εικόνα συμπληρώνουν τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα που καταλαμβάνουν κάθε ελεύθερη γωνιά και, σε συνδυασμό με τις διάφορες περιφράξεις, λειτουργούν ως «φράχτης» ακόμα και για όσους κατοικούν στις γύρω γειτονιές.

Το παρελθόν

Οι εξηγήσεις για την πολύχρονη εγκατάλειψη της πολύτιμης έκτασης βρίσκονται στο παρελθόν της, όπως καταγράφει η πολυσέλιδη μελέτη του Πολυτεχνείου, που εκπονήθηκε από επιστημονική ομάδα με ευθύνη των καθηγητών Γιάννη Πολύζου και Γιώργου Πατρικίου.

Ως το 1875 στην ευρύτερη περιοχή υπήρχαν μόνον ο αρχαίος δρόμος που οδηγούσε στα Μεσόγεια, η εκκλησία του Αγίου Θωμά και τα ερείπια άλλων δύο.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα και ώς το 1938 δημιουργήθηκε η «στρατιωτική πόλη Γουδί» με έξι στρατόπεδα κοντά στη λεωφόρο Μεσογείων.

Το 1918 εγκαταστάθηκαν και οι σχολές της Χωροφυλακής. Ως το 1940 είχαν επίσης διατεθεί διάφορα κομμάτια στα οποία αναπτύχθηκαν νοσοκομεία, πρώτα το «Σωτηρία» και στη συνέχεια τα δύο συγκροτήματα των «Παίδων», ενώ ώς το 1967 προστέθηκαν τα στρατιωτικά νοσοκομεία και το σημερινό συγκρότημα «Γ. Γεννηματάς».

Από τη δεκαετία του 1950 ξεκίνησαν τα πρώτα κτίρια της Πολυτεχνειούπολης, σε συνδυασμό με τη διάνοιξη της λεωφόρου Κατεχάκη που διχοτόμησε την έκταση.

Την ίδια εποχή κατασκευάστηκαν σταδιακά οι εγκαταστάσεις τής τότε ΥΕΝΕΔ, του τηλεοπτικού σταθμού των Ενόπλων Δυνάμεων, το πολυώροφο κτίριο της ΚΥΠ που στεγάζει τη σημερινή ΕΥΠ και το υπουργείο Δημόσιας Τάξης, ενώ αργότερα προστέθηκε και το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Οι στρατιωτικοί

Με τον νόμο 732/1977, το Ταμείο Εθνικής Αμυνας παραχώρησε άνευ ανταλλάγματος στους Δήμους Αθηναίων και Ζωγράφου τα 965 στρέμματα που κατείχε στον πυρήνα της έκτασης με σκοπό τη δημιουργία πάρκου.

Από το 1981 προχώρησε η σταδιακή παραχώρηση των πρώτων 435 στρεμμάτων, αλλά η διαδικασία πάγωσε το 1989 και η ίδια στάση τηρείται ώς σήμερα γιατί οι στρατιωτικοί συνέδεσαν την ολοκλήρωσή της με τη συναίνεση της πολιτείας στην οικοπεδοποίηση δασικής έκτασης που κατέχει ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ) στη δεξιά πλευρά της λεωφόρου Κατεχάκη, στα διοικητικά όρια του Δήμου Παπάγου.

Σε αυτό το «υπόλοιπο» της δωρεάς διαμορφώθηκε το άλσος Στρατού, που διαθέτει άψογο γκαζόν αλλά η περίφραξη λειτουργεί αποτρεπτικά για όσους θα ήθελαν να απολαύσουν το πράσινο.

Στις Ενοπλες Δυνάμεις ανήκουν δύο αναξιοποίητες στρατιωτικές εγκαταστάσεις: το στρατόπεδο Βαρύτη, που βρίσκεται ανάμεσα στο πάρκο Χωροφυλακής και τον Δήμο Ζωγράφου, καθώς και το στρατόπεδο Φακίνου, που καταλαμβάνει μια πολύτιμη έκταση ανάμεσα στο φυτώριο του Δήμου Αθηναίων και την κοίτη του Ιλισού.

Η αδόμητη περιοχή μπήκε πάλι στο στόχαστρο εν όψει της ολυμπιακής προετοιμασίας. Για να παρακαμφθούν οι ενστάσεις του ΣτΕ, χωροθετήθηκαν ως «προσωρινές» οι εγκαταστάσεις του άγνωστου στην Ελλάδα αγωνίσματος του μπάντμιντον. Από τον τρόπο κατασκευής τους ήταν φανερό ότι ήρθαν για να μείνουν.

Οι αθλητικές υποδομές, με δομημένη επιφάνεια 8.200 τετραγωνικών, μονιμοποιήθηκαν με νομοθετική ρύθμιση του 2005 και στη συνέχεια ενοικιάστηκαν για πολιτιστικές χρήσεις, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο των 25,5 στρεμμάτων.

Τα «φέσια»

Ευτυχώς επαγρυπνούσαν οι φορείς των Αμπελοκήπων, που προσέφυγαν στο ΣτΕ, το οποίο, με την υπ’ αριθμόν 1970/2012 απόφαση της Ολομέλειάς του, έκρινε αντισυνταγματική τη «μονιμοποίηση» και ζήτησε την κατεδάφιση των εγκαταστάσεων, που ώς σήμερα παραμένουν στη θέση τους...

Μέχρι το 2009 ο επιχειρηματίας πλήρωνε κανονικά το ενοίκιο, στη συνέχεια όμως άρχισαν τα «φέσια» προς το Δημόσιο και τη ΔΕΗ, που ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ.

Το 2013 το δικαστήριο τον κήρυξε... μερικώς έκπτωτο, άσκησε όμως έφεση η οποία, μετά τις συνήθεις αναβολές, θα εκδικαστεί τον Ιανουάριο του 2019!

Το αυθαίρετο του μπάντμιντον όπως και άλλα κτίρια, παλιά και νεότερα, ανήκουν στην Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ).

Από το 2009 έχουν παραχωρηθεί χωρίς αντάλλαγμα στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ) τέσσερα κτίρια με συνολική επιφάνεια που υπερβαίνει τα 2.200 τετραγωνικά καθώς και αδόμητη έκταση που χρησιμοποιείται για στάθμευση οχημάτων.

Η σύμβαση λήγει τον Αύγουστο του 2019 και όλα δείχνουν ότι η ΕΠΟ θα ζητήσει την παράτασή της.

Το ιστορικό κτίριο Β-15 έχει παραχωρηθεί στην Ομοσπονδία μοντέρνου πένταθλου. Η πενταετής σύμβαση είχε υπογραφεί τον Σεπτέμβριο του 2009 και δεν έχει ανανεωθεί παρότι έχει υποβληθεί αίτημα για δεκαετή παράταση.

Αλλο κτίριο έχει παραχωρηθεί από το 2011 και χωρίς χρονικό περιορισμό στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό των «Special Olympics», ένα άλλο χρησιμοποιείται από υπηρεσίες του Στρατού και ένα παραμένει κενό.

Στην ΕΤΑΔ ανήκει και το λεγόμενο «γυάλινο» κτίριο, το οποίο είναι νοικιασμένο ώς το 2023 με ετήσιο μίσθωμα 33.254 ευρώ και λειτουργεί ως καφετέρια.

Γιάννης Πολύζος, καθηγητής Πολεοδομίας

«Κρίσιμος διάδρομος για την κίνηση των αέριων ρευμάτων στο Λεκανοπέδιο»
«Οι μεγάλοι χώροι φυσικού πρασίνου διευκολύνουν την κίνηση των αέριων ρευμάτων στο Λεκανοπέδιο, συμβάλλοντας καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και των κλιματικών συνθηκών», επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής Πολεοδομίας του Πολυτεχνείου Γιάννης Πολύζος, και η δήλωσή του έχει διπλή βαρύτητα, καθώς εκτός από τους συντελεστές της επιστημονικής μελέτης για το μητροπολιτικό πάρκο Γουδή, είναι σήμερα ο πρόεδρος της ΕΤΑΔ, του φορέα που διαχειρίζεται τα ακίνητα του Δημοσίου.

Χαρακτηρίζει το μελλοντικό πάρκο «κρίσιμο διάδρομο», για τον οποίο αναφέρει ότι θα διευκολύνει την κίνηση αέριων ρευμάτων από τον Υμηττό σε ένα μεγάλο μέρος του Λεκανοπέδιου και προτείνει να διαμορφωθεί ένα δίκτυο διαδρομών που θα το συνδέουν με τα Τουρκοβούνια αλλά και τους πνεύμονες πρασίνου, όπως ο Εθνικός Κήπος και το Πεδίον του Αρεως, μέσα από ένα δίκτυο πεζόδρομων και ποδηλατόδρομων.

Το μητροπολιτικό πάρκο Γουδή, όπως τόνισε ο Γιάννης Πολύζος, είναι ένα κομμάτι στο παζλ των επτά μεγάλων χώρων πρασίνου στο Λεκανοπέδιο με επιφάνεια πάνω από 800 στρέμματα που προβλέπει το Ρυθμιστικό της Αττικής.

Περιλαμβάνει, εκτός από το πάρκο Γουδή, το μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού, το υπό κατασκευή παράκτιο πάρκο Φαλήρου, το άλσος Φιλαδέλφειας, το Σελεπίτσαρι στη Νίκαια, καθώς και το πάρκο Τρίτση των 1.200 στρεμμάτων στη βορειοδυτική Αττική.

Στην πραγματικότητα υπάρχει και ένα όγδοο πάρκο, το άλσος Συγγρού στα όρια Αμαρουσίου και Κηφισιάς, που είναι κληροδότημα και το διαχειρίζεται το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

«Σημαντικό βήμα είναι η συγκρότηση φορέων διαχείρισης», τονίζει ο καθηγητής του Πολυτεχνείου και πρόεδρος της ΚΕΔ, ο οποίος επισημαίνει την καθοριστική παρουσία της Αυτοδιοίκησης στον φορέα που θα διαχειριστεί το μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού και την περίπτωση του πάρκου Τρίτση όπου υπάρχει εκπροσώπηση των κατοίκων με καθοριστική συμβολή στην ανάδειξη του πρασίνου.

Γουδί ή Γουδή; Σωστές και οι δύο γραφές

Οι ειδικοί διαφωνούν για την ορθογραφία, αλλά όλα δείχνουν πως είναι σωστές και οι δύο γραφές που σε τελευταία ανάλυση ελάχιστο ενδιαφέρον έχουν όταν πρόκειται για το μητροπολιτικό πάρκο, το οποίο, όταν υλοποιηθεί, δεν αποκλείεται να αποκτήσει άλλη ονομασία.

Ο Κώστας Μπίρης, σπουδαίος μελετητής της πολεοδομικής εξέλιξης της Αθήνας και προϊστάμενος των αρμόδιων υπηρεσιών του δήμου επί σειρά ετών, στο βιβλίο του «Αι τοπωνυμίαι της πόλεως και των περιχώρων των Αθηνών» αναφέρεται στην περιοχή Γουδί, σημειώνοντας ωστόσο ότι πρόκειται για τα κτήματα της μεσαιωνικής οικογένειας Γουδή. Ως Γουδί το μνημονεύει στο ανάλογο και νεότερο βιβλίο του για τα τοπωνύμια ο δημοσιογράφος Γιάννης Καιροφύλλας.

Το ιστορικό ίχνος της περιοχής σημαδεύεται από την Εκτέλεση των Εξι που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή και κυρίως από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του σε χώρο πίσω από το «Σωτηρία», την Κυριακή 30 Μαρτίου 1952.

Τα 5 βασικά αιτήματα φορέων και κατοίκων

Θετικό βήμα και αποτέλεσμα μακροχρόνιων ενωτικών αγώνων φορέων και κατοίκων χαρακτηρίζουν τις κυβερνητικές εξαγγελίες με κοινή ανακοίνωσή τους η Επιτροπή Αγώνα για το μητροπολιτκό πάρκο Γουδή, η διαδημοτική επιτροπή προστασίας του Υμηττού, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Αμπελοκήπων και ο Περιβαλλοντικός, Πολιτιστικός και Περιβαλλοντικός Σύλλογος Παπάγου «Ο Υμηττός», που ζητούν να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για να υλοποιηθεί η όαση πράσινου και αναψυχής.

Στο ενεργητικό τους έχουν πολλές κινητοποιήσεις και κυρίως την προσφυγή στο ΣτΕ, η οποία λειτούργησε ως ασπίδα για την προστασία της περιοχής.

Τα πρώτα βήματα, που ζητούν να κατοχυρωθούν και με νομοθετική ρύθμιση, περιλαμβάνουν τη θεσμοθέτηση του διατάγματος προστασίας του Υμηττού από το υπουργείο Περιβάλλοντος και τη δημιουργία του φορέα διαχείρισης του μητροπολιτικού πάρκου Γουδή.

«Θα επαγρυπνούμε» αναφέρουν οι φορείς και καταθέτουν τα πέντε βασικά αιτήματά τους:

● Προστασία των ορεινών όγκων του Υμηττού από οικιστική ανάπτυξη και απομάκρυνση των χρήσεων που είναι ασύμβατες με το δάσος.

● Απαγόρευση της διαμπερούς κυκλοφορίας και στάθμευσης οχημάτων στον πυρήνα του πάρκου.

● Διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών σε όλη την έκταση του πάρκου με κατεδάφιση των περιφράξεων.

● Απομάκρυνση του Μπάντμιντον, με βάση την απόφαση του ΣτΕ, καθώς και των γραφείων της ΕΠΟ.

● Παραχώρηση της χρήσης των στρατοπέδων Βαρύτη και Φακίνου, όπως επιτάσσει ο νόμος 732/1977.

ΠΗΓΗ: https://www.efsyn.gr/arthro/arhi-meta-apo-saranta-hronia-stin-anamoni