Η δυσλεξία είναι μια νευρολογική διαταραχή, μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, που επηρεάζει βασικές λειτουργίες της μάθησης και ειδικότερα τους τομείς της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας. Τα παιδιά με δυσλεξία έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, ενώ παρουσιάζεται συχνότερα στ’ αγόρια απ’ ό,τι στα κορίτσια, σε αναλογία 4 προς 1.
Κατά την προσχολική ηλικία, αλλά πολύ περισσότερο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, πιθανές ενδείξεις που θα πρέπει να υποψιάσουν τον γονέα και τον εκπαιδευτικό για εμφάνιση ειδικής μαθησιακής δυσκολίας, είναι οι ακόλουθες:


Προφορικός λόγος:

1. Οι προφορικός του λόγος είναι ανώριμος συντακτικά και γραμματικά
2. Παραλείπει συλλαβές ή καταλήξεις
3. Μιλάει κομπιαστά, αργά και ψάχνει να βρει τις κατάλληλες λέξεις.
4. Μπερδεύει τη σειρά των γραμμάτων μέσα στη λέξη καθώς και ακουστικά παρόμοιες λέξεις, π.χ. λέει ματηθής αντί μαθητής, στεκούρι αντί τσεκούρι.
5. Δυσκολεύεται να διηγηθεί μια ιστορία με την σωστή σειρά των γεγονότων
6. Συλλαβίζει σωστά, όμως όταν προσπαθεί να διαβάσει την λέξη ολόκληρη την λέει λάθος
7. Κατά την ανάγνωση, δεν τηρεί τα σημεία στίξης και μπερδεύεται στον τονισμό των λέξεων

Γραπτός λόγος
1. Γράφει ακατάστατα και δυσανάγνωστα
2. Παραλείπει, αντιμεταθέτει, προσθέτει γράμματα ή συλλαβές μέσα στη λέξη
3. Παραλείπει σημεία στίξης και τόνους
4. Δυσκολεύεται και κάνει λάθη στην αντιγραφή από τον πίνακα
5. Δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των λέξεων
6. Κάνει ορθογραφικά λάθη που μπορεί να είναι θεματικά, φωνολογικά, γραμματικά

Χωροχρονικός προσανατολισμός
1. Μπερδεύει χωροχρονικές έννοιες ,όπως δεξί-αριστερό, χθες-αύριο
2. Δυσκολεύεται να μάθει τις μέρες της εβδομάδας, τους μήνες, την ώρα, την προπαίδεια
3. Παρουσιάζει δυσκολίες στον προσανατολισμό και άρα σε καθημερινές διαδοχικές ρουτίνες πχ ντύσιμο, δέσιμο κορδονιών

Μνήμη
1. Δυσκολεύεται να θυμηθεί ημερομηνίες, ονόματα, τοποθεσίες, την προπαίδεια
2. Παρουσιάζει δυσκολία να συγκρατήσει προφορικές εντολές και στη συνέχεια να τις εκτελέσει
3. Ξεχνάει συχνά τις σχολικές του εργασίες και χάνει τα πράγματα του

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως η δυσλεξία αποτελεί μια σύνθετη μαθησιακή δυσκολία που επηρεάζει πολλούς τομείς τόσο τις σχολικής όσο και της καθημερινής ζωής του παιδιού. Βέβαια, ο βαθμός των δυσκολιών αυτών αλλά και η μελλοντική μαθησιακή απόδοση του παιδιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι κυριότεροι από τους οποίους είναι:
• η φύση της ειδικής μαθησιακής δυσκολίας, αφού κάθε παιδί έχει μοναδικό μαθησιακό προφίλ
• η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση
• η εξατομικευμένη και εξειδικευμένη εκπαιδευτική παρέμβαση
Ο ειδικός παιδαγωγός λοιπόν, σε συνεργασία με τους γονείς, τον δάσκαλο της τάξης, αλλά και με άλλους ειδικούς θεραπευτές, εφόσον κριθεί σκόπιμο, καταρτίζει και εφαρμόζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, βασισμένο στις ανάγκες και τις δυνατότητες του μαθητή, με στόχο την αποτελεσματικότερη αποκατάσταση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών του παιδιού.

Φαιδώρα Ρίζου

Ειδική Παιδαγωγός
Μaster in Special Education
University of London

www.eidikipaidagwgos.gr